BM Genel Sekreteri’nden İsrail’in Gazze Kararına Yazılı Açıklama
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, İsrail hükümetinin Gazze kentini işgal etme kararına ilişkin yazılı bir açıklama yaptı. Guterres, İsrail’in kararının çok endişe verici olduğunu belirterek, bu adımın milyonlarca Filistinli açısından mevcut krizi daha da derinleştireceğini ifade etti.
Genel Sekreter, “Gazze’de yaşanan durum, sivillerin güvenliği ve bölgedeki istikrar açısından kritik bir dönemeçte. Atılacak her adımın uluslararası hukuka ve insan haklarına uygun olması gerekir.” değerlendirmesinde bulundu.
Acil Ateşkes ve İnsani Erişim Çağrısı
Guterres, Gazze’de acil ve kalıcı bir ateşkes ilan edilmesi gerektiğini vurguladı. Ayrıca, bölgeye engelsiz insani erişim sağlanması ve bölgede tutulan tüm esirlerin derhal ve koşulsuz olarak serbest bırakılması çağrısını yineledi.
Açıklamasında, “Gazze geneline engelsiz insani erişim sağlanmalı, gıda, ilaç ve temel ihtiyaç malzemeleri bölge halkına ulaştırılmalıdır. Esirlerin serbest bırakılması, insani güvenliğin sağlanması açısından kritik bir adımdır.” ifadelerine yer verdi.
Uluslararası Hukuka Uyum Çağrısı
BM Genel Sekreteri, İsrail hükümetine uluslararası hukuktan doğan yükümlülüklerine uyması yönünde çağrı yaptı. Bu çağrı, BM’nin daha önce de dile getirdiği uluslararası normlara uyma talebinin bir devamı niteliğinde oldu.
Uluslararası Adalet Divanı Kararına Atıf
Guterres, 19 Temmuz 2024 tarihli Uluslararası Adalet Divanı’nın (UAD) aldığı tedbir kararını hatırlattı. Kararda, İsrail’in yeni yerleşim faaliyetlerine derhal son vermesi, işgal altındaki Filistin topraklarındaki tüm yerleşimcileri tahliye etmesi ve Gazze ile Doğu Kudüs dahil olmak üzere Batı Şeria’yı kapsayan bu topraklardaki hukuka aykırı varlığını mümkün olan en kısa sürede sona erdirmesi gerektiği açıkça belirtilmişti.
Bu karar, uluslararası yargı organlarının, İsrail’in mevcut uygulamalarının hukuka aykırı olduğu yönündeki tespitini resmileştiren önemli bir belge olarak değerlendiriliyor.
İki Devletli Çözüm Vurgusu
Guterres, “Bu hukuka aykırı işgale son verilmeden ve yaşanabilir bir iki devletli çözüm sağlanmadan, bu çatışmaya sürdürülebilir bir çözüm bulunamayacaktır.” ifadesini kullandı. Gazze’nin Filistin devletinin ayrılmaz bir parçası olduğunu ve bu statünün korunması gerektiğini belirtti.
İki devletli çözüm, BM’nin uzun yıllardır savunduğu ve birçok uluslararası aktörün desteklediği barış planlarının temelini oluşturuyor.
Gazze’de İnsani Durumun Mevcut Tablosu
BM verilerine göre Gazze’de uzun süredir devam eden çatışmalar, temel altyapının ciddi şekilde zarar görmesine neden oldu. Su, elektrik ve sağlık hizmetlerine erişimde büyük zorluklar yaşanıyor. Yerinden edilen sivillerin sayısının yüz binlerle ifade edildiği bölgede, insani yardım ihtiyacı her geçen gün artıyor.
İnsani yardım kuruluşları, Gazze’ye erişimin kısıtlanması nedeniyle temel gıda ve ilaç stoklarının kritik seviyelere indiğini bildiriyor.
Kapsamlı Uluslararası Yardım Talebi
BM İnsani Yardım Koordinasyon Ofisi (OCHA) ve Dünya Gıda Programı (WFP) gibi kuruluşlar, Gazze’ye düzenli ve güvenli yardım koridorları açılması gerektiğini belirtiyor.
Guterres’in açıklamasında yer alan “engelsiz insani erişim” vurgusu, bu taleplerle doğrudan örtüşüyor.
İsrail’in Kararı ve Uluslararası Tepkiler
İsrail hükümetinin Gazze’yi işgal etme kararına uluslararası alanda çeşitli tepkiler geldi. Avrupa Birliği, Arap Birliği ve birçok ülke, bölgede gerilimin tırmanmasından endişe duyduklarını açıkladı.
BM’nin tepkisi ise, uluslararası hukuk ve insan hakları çerçevesinde atılması gereken adımların altını çizdi.
Önceki BM Çağrıları
BM Genel Sekreteri, daha önce de Gazze’de ateşkes, insani erişim ve esirlerin serbest bırakılması yönünde açıklamalarda bulunmuştu. Ancak çatışmaların devam etmesi, bu çağrıların sahada somut karşılık bulmasını zorlaştırdı.
İleriye Dönük Beklentiler
Guterres’in açıklamasının ardından gözler, İsrail’in kararı uygulayıp uygulamayacağına ve uluslararası toplumun bu karara nasıl tepki vereceğine çevrildi. BM Güvenlik Konseyi’nin ilerleyen günlerde konuyu gündemine alabileceği belirtiliyor.
Diplomatik çevreler, bölgede kalıcı barış için tüm tarafların uluslararası hukuk çerçevesinde müzakere masasına dönmesi gerektiğini ifade ediyor.
