Ege Denizi’nde Sardalya Krizi: Balıkçılar Umutlarını Hamsiye Bağladı
Av Sezonu 1 Eylül’de Başlıyor
Türkiye genelinde balıkçılar, 1 Eylül 2025 itibarıyla denizlere açılacak. Aylar süren yasakların ardından ağlarını onaran, teknelerini bakım ve onarımdan geçiren balıkçılar yeni sezona hazırlandı. Ancak Ege Denizi’nde bu yıl sardalya balığının yok denecek kadar az olması, sezon öncesinde endişe yarattı.
Sardalya Görülmedi
İzmir İli Deniz Ürünleri Avcıları Üreticileri Birliği Başkanı Mehmet Aksoy, sardalyanın Ege Denizi’nde bu yaz aylarında hiç görülmediğini açıkladı. Aksoy, iklim değişikliği ve deniz kirliliğinin balık popülasyonunu doğrudan etkilediğini belirterek, “Ege’nin simge balığı sardalya bu yıl yaz aylarında denizde görünmedi. Balıkçılarımıza soruyoruz, cevap hep aynı: ‘Sardalya yok.’ Bu yıl daha çok hamsinin yoğun olacağı bir sezon bekliyoruz” dedi.
Sardalyanın Azalma Sebepleri
Sardalya, yaz aylarında Ege Denizi’ne havyar bırakmak için geliyor. Ancak uzmanlara göre bu sürecin gerçekleşebilmesi için deniz suyu sıcaklığı ve temizliği kritik öneme sahip. 2025 yazında yüksek sıcaklıkların devam etmesi ve deniz kirliliğinin artması, sardalya üremesini olumsuz etkiledi.
Mehmet Aksoy, “Havalar çok sıcak geçti, deniz suyu soğumadı. Sular kirli olunca sardalya üreyemiyor, yavrular büyüyemiyor. Sardalyasız bir sezon bizi bekliyor” diyerek durumun ciddiyetine dikkat çekti.
Sardalya ve Beslenmedeki Önemi
Sardalya, Ege’nin kültürel ve ekonomik simgelerinden biri olmanın yanı sıra besin değeriyle de öne çıkıyor. Araştırmalara göre sardalya, omega-3 bakımından anne sütüne eş değer değerler taşıyor. Özellikle çocukların gelişimi için önerilen sardalya, bölge halkının da en çok tükettiği balıklar arasında.
Aksoy, “Hamsi de kıymetli ama Ege’nin asıl balığı sardalyadır. Ne yazık ki bu yıl sardalyadan umudumuz yok” dedi.
Sürdürülebilir Balıkçılık Vurgusu
Balıkçıların yeni sezondaki önceliği yalnızca kazanç değil, aynı zamanda sürdürülebilirlik. İzmir İli Deniz Ürünleri Avcıları Üreticileri Birliği, avcılıkta kapasiteye göre hareket edilmesi gerektiğini vurguluyor.
Aksoy, “Biz bu sene çıkıp denizi kurutalım, bitirelim istemiyoruz. Çıkalım, kapasitemiz kadar balığı tutalım. Gelecek yıl da tutalım, sonraki yıl da tutalım” açıklamasında bulundu.
Ordulu Balıkçıların Görüşü
Ege’de yeni sezon için hazırlık yapan Ordulu kaptan Selahattin Verdi, sardalyanın yıllar içinde giderek azaldığını söyledi. Verdi, “Sardalya eskiden çoktu ama sezon geçtikçe denizimizde azaldı. Hamsi oluyor ama buradaki hamsi Karadeniz ya da Marmara’daki gibi olmuyor” dedi.
Verdi ayrıca balıkçılığın maliyetlerine dikkat çekti: “Bugün boş bir köpük kasa 45-46 lira. Bir kasa sardalya bin liraya satıldığında hiçbir tekne sahibi ya da personel kazanç sağlayamaz. Fiyatlar çok önemli. Umutlarımız var, inşallah bu sezon geçen yıldan iyi olur.”
Balıkçılar İçin Zorlu Sezon Beklentisi
Ege kıyılarında faaliyet gösteren balıkçılar, sardalya olmadan sezona başlıyor. Sardalyanın yokluğu, hem balıkçıların kazancını hem de tüketicinin mutfağını etkileyecek. Halk arasında en çok tüketilen balık olan sardalyanın az olması, fiyatların da artmasına yol açabilir.
İklim Değişikliğinin Etkileri
Uzmanlara göre deniz ekosistemi iklim değişikliğinden doğrudan etkileniyor. Sıcaklık artışı, oksijen seviyelerinin düşmesi ve kirlilik nedeniyle balık türlerinde dağılım değişiklikleri yaşanıyor. Sardalya gibi bölgeye özgü türlerin azalması, balıkçılık sektörünü ve gıda güvenliğini tehdit ediyor.
Geçmiş Yıllarla Karşılaştırma
Son yıllarda Ege Denizi’nde sardalya miktarının düşüşe geçtiği raporlandı. Balıkçılar, 10 yıl öncesine kıyasla ağlarına daha az sardalya takıldığını belirtiyor. 2023 ve 2024 yıllarında da sardalya azlığı dikkat çekmiş, 2025 sezonu öncesinde bu durum daha da belirgin hale gelmişti.
Umut Hamside
Balıkçılar, sardalyanın yokluğunu hamsi ile telafi etmeyi planlıyor. Hamsi, Karadeniz ve Marmara’da daha yoğun olsa da Ege’de de belirli miktarda avlanabiliyor. Ancak hamsinin Ege’deki besin değerinin ve miktarının farklı olduğu ifade ediliyor.
Sonuç ve Beklentiler
1 Eylül’de başlayacak av sezonunda Ege Denizi’nde sardalya yerine hamsinin ağırlıklı olacağı öngörülüyor. Balıkçılar, iklim değişikliği ve kirliliğin etkilerini azaltacak sürdürülebilir yöntemlerin önemini vurguluyor. Sardalyanın azalması, yalnızca balıkçıları değil, tüketici alışkanlıklarını ve balık fiyatlarını da etkileyecek.
