Manisa Celal Bayar Üniversitesi (MCBÜ) Hafsa Sultan Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Şebnem Şenol Akar, yaz mevsiminde daha sık rastlanan Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) hastalığı hakkında önemli uyarılarda bulundu. Hastalığın, özellikle yaz aylarında kenelerin ve enfekte hayvanların etkisiyle daha fazla ortaya çıktığını belirten Akar, bu konuda gerekli önlemlerin alınmasının hayati önem taşıdığını vurguladı.
Kene Çıkarmanın Önemi
Doç. Dr. Akar, kenelerin vücuttan hızlı bir şekilde çıkarılmasının kritik olduğunu ifade etti. "Kene ne kadar erken çıkarılırsa, KKKA hastalığına yakalanma riski o kadar düşer," diyen Akar, bu bilgilerin özellikle kırsal bölgelerde yaşayanlar için son derece değerli olduğunu belirtti. Kenenin hızlı bir şekilde çıkarılması, enfeksiyonun vücutta yayılmasını önleyerek, hastalığın etkilerinin minimize edilmesinde önemli bir rol oynar. Bu nedenle kene ısırması durumu olduğunda mümkün olan en kısa sürede sağlık kuruluşlarına başvurulması gerektiği önemle vurgulanmaktadır.
Hayvan Teması ve Sokak Hayvanları
Akar, KKKA'nın yalnızca kenelerle değil, aynı zamanda enfekte hayvanların kanı, dokusu ve sıvılarıyla da bulaşabileceğini aktardı. Özellikle sağlık çalışanlarının ve sokak hayvanlarıyla temas eden bireylerin bu konuda hassas davranmalarının büyük bir öneme sahip olduğunu söyledi. "Sokak hayvanları, keneleri taşıyabilir; bu nedenle bu tür hayvanlarla temasta dikkatli olunmalı ve gereken kontroller yapılmalıdır," şeklinde uyarıda bulundu. Bu durum, hastalığın yayılmasının önlenmesi ve halk sağlığının korunması açısından önemli bir noktadır.
KKKA Belirtileri Nedir?
Kırım Kongo Kanamalı Ateşi, yüksek ateş ve baş ağrısı ile başlayarak halsizlik, kas ve eklem ağrıları gibi belirtilerle kendini gösterir. Akar, bu belirtilerin özellikle kırsal bölgelerde yaşayan veya hayvanlarla teması olan bireyler için dikkate alınması gereken bir durum olduğunu belirtti. Hastalığın ilerleyen evrelerinde burun, diş eti ve deri altı kanamaları gibi ciddi belirtiler ortaya çıkabilmektedir. Bu nedenle, belirtilerin seyrinde herhangi bir gecikme olmaksızın sağlık kuruluşuna başvurulması önerilmektedir.
Tedavi Seçenekleri ve Aşı Durumu
Doç. Dr. Akar, Kırım Kongo Kanamalı Ateşi için şu an yaygın bir aşı ya da kesin etkili bir tedavi yöntemi olmadığını söyledi. Ribavirin isimli antiviral ilacın bazı durumlarda kullanılabildiğini fakat etkinliğinin net olmadığını da aktardı. Şu anda aşı çalışmaları devam etmekte, ancak herhangi bir aşı henüz kullanımda değildir. Bu durum, KKKA'nın kontrol altına alınmasını zorlaştırmakta ve sağlık profesyonellerinin araştırmalarına odaklanmalarını gerektirmektedir.
Manisa'da ve Türkiye Genelinde Vaka Durumu
Akar, Manisa'da KKKA'nın 20 yıl boyunca nadiren görüldüğünü ve genellikle yılda 1-2 vaka tespit edildiğini belirtti. Ancak Türkiye genelinde hastalık vakalarının arttığını vurguladı. 2002-2024 yılları arasında toplamda 17 bin 132 vaka ve 819 ölüm kaydedildiğini dile getirdi. Bu veriler, KKKA'nın ülke genelindeki etkisinin giderek arttığını gözler önüne seriyor ve halk sağlığına yönelik tehditleri işaret ediyor.
Korunma Yöntemleri
Doç. Dr. Akar'ın KKKA'dan korunmak için önerileri şöyle sıralanıyor: Öncelikle, açık renkli, uzun kollu giysiler ve çorap içine sokulmuş pantolon tercih edilmesi önem taşımaktadır. Ayrıca, her gün vücudun belirli bölgeleri, özellikle kulak arkası, koltuk altı ve kasık gibi yerler kontrol edilmelidir. Kene bulundurmaları durumunda, kene çıplak elle değil, eldiven ya da poşet gibi malzemelerle çıkarılmalı; alınan kene alkol dolu bir kavanoza konulmalı ve 10 gün boyunca vücudun takibi sağlanmalıdır.
Hayvanların Kontrolü
Hayvanların da kenelere karşı dikkatli bir şekilde korunması gerektiğini vurgulayan Akar, barınakların düzenli olarak temizlenmesi, veteriner kontrolünde ilaçlama yapılmasının önemine dikkat çekti. Ayrıca hayvan pazarlarında alınacak önlemler artırılarak, bulaşma riskinin en aza indirilmesi gerektiğini ifade etti. Bu tür önlemler, sadece hayvan sağlığı için değil, aynı zamanda insan sağlığı için de büyük önem taşımaktadır.
