Olayın Gelişimi
Gece saatlerinde genç bir kadın, her zamanki gibi telefonunu başucuna koyarak uykuya daldı. Her şey sıradan bir gece gibi görünüyordu. Ancak sabah ilk ışıklarla birlikte uyandığında, hayatını değiştirecek bir şokla karşılaştı. Elini uzatıp telefonunu aldı, mobil bankacılık uygulamasına girdiğinde hesabındaki tüm paranın çekildiğini gördü. Üstelik sadece bununla kalmamış, adına iki ayrı kredi çekilmişti. Hesabında tam 628 bin lira borç görünüyordu.
Kadın hemen bankasıyla iletişime geçti ve işlemlerin kendi izni olmadan gerçekleştiğini bildirdi. Ancak yaşadığı şok, olayın boyutunu daha da büyütüyordu. Çünkü işlemler gece yarısı, kısa aralıklarla ve yüksek tutarlarda yapılmıştı.
Uzman Görüşü: Mobil Bankacılık Güvenliği
Bilişim Uzmanı Ali Murat Kınık, mobil bankacılık güvenliğinin hem kullanıcıların hem de bankaların öncelikli sorumluluğu olduğunu vurguladı. Kınık, günümüzde telefonların kişisel finans yönetiminin merkezi haline geldiğini, bu nedenle şifre koruması, parmak izi veya yüz tanıma gibi biyometrik güvenlik önlemleri ile iki faktörlü kimlik doğrulama sistemlerinin hayati önem taşıdığını belirtti.
Uzman, bankaların olağan dışı yüksek tutarlı ve ardışık işlemleri tespit ederek müşterilerine bildirimde bulunma ve işlemi durdurma yükümlülüğü bulunduğunu söyledi. “Eğer bu yükümlülükler yerine getirilmezse, mağdur olan vatandaşlar bankadan zararın karşılanmasını talep edebilir” diye ekledi.
Dolandırıcılığın Olası Yöntemleri
Uzmanlara göre, bu tür olaylar genellikle şifresiz ya da yeterince korunmayan cihazlar üzerinden gerçekleşiyor. Siber saldırganlar, zararlı yazılımlar, sahte SMS’ler veya oltalama e-postaları yoluyla telefonlara uzaktan erişim sağlayabiliyor. Erişim sağlandıktan sonra mobil bankacılık uygulamaları üzerinden para transferleri yapılıyor veya kredi başvuruları gerçekleştirilebiliyor.
Bazı durumlarda dolandırıcılar, kurbanın telefonuna uzaktan yönetim uygulaması yüklüyor. Böylece kişi telefonu kullanırken ekran görüntülerini izleyebiliyor veya cihazın kontrolünü tamamen ele alabiliyorlar. Bu yöntemler, özellikle gece saatlerinde kullanıcı uyurken fark edilmeden uygulanabiliyor.
Bankaların Sorumluluğu
Bankalar, etkin risk yönetimi ve erken uyarı sistemleri ile bu tür dolandırıcılık olaylarını engelleyebilir. Yüksek tutarlı para çekme, art arda yapılan işlemler veya olağan dışı saatlerde gerçekleştirilen transferler, sistem tarafından otomatik olarak durdurulmalı ve müşteri ile anında iletişime geçilmelidir.
Bazı bankalar, bu tür durumlarda müşterilerinin hesaplarını geçici olarak bloke ederek zararı önlemeye çalışıyor. Ancak her bankanın bu konuda aynı hassasiyeti göstermemesi, mağduriyetlerin artmasına yol açabiliyor.
Vatandaşlar İçin Güvenlik Önerileri
Bilişim uzmanları, mobil bankacılık kullanıcılarının dolandırıcılık riskini azaltmak için şu önlemleri almasını öneriyor:
Güçlü Şifre Kullanın: Kolay tahmin edilebilecek doğum tarihi, telefon numarası gibi bilgileri şifre olarak kullanmayın.
İki Faktörlü Kimlik Doğrulama Açın: İşlemler için hem şifre hem de SMS veya mobil onay gerektiren sistemi aktif edin.
Biyometrik Güvenlik Kullanın: Parmak izi veya yüz tanıma ile giriş yapın.
Güncellemeleri İhmal Etmeyin: Telefonun işletim sistemi ve mobil bankacılık uygulamasını düzenli olarak güncelleyin.
Şüpheli Mesajlara Dikkat Edin: Tanımadığınız numaralardan gelen linklere tıklamayın.
Cihazınızı Şifreleyin: Telefonun kilit ekranına mutlaka güvenli bir şifre koyun.
Dolandırıcılığın Psikolojik Etkileri
Bu tür finansal dolandırıcılık olayları, mağdurlar üzerinde ciddi psikolojik etkiler bırakabiliyor. Aniden borçlu duruma düşmek, maddi kayıpların yanı sıra güven duygusunun sarsılmasına da neden oluyor. Özellikle online işlemlere duyulan güvenin zedelenmesi, kişilerin dijital bankacılıktan uzaklaşmasına yol açabiliyor.
Olayın Hukuki Boyutu
Türk Ceza Kanunu’na göre, bilişim sistemleri aracılığıyla dolandırıcılık ağır suçlar arasında yer alıyor. Bu suçun cezası 4 yıldan 10 yıla kadar hapis olabiliyor. Ayrıca mağdur, bankaya karşı tazminat davası açabilir. Bankanın güvenlik yükümlülüklerini ihmal ettiği tespit edilirse, zararın tamamı veya bir kısmı karşılanabilir.
Artan Siber Suç İstatistikleri
Emniyet Genel Müdürlüğü Siber Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı verilerine göre, Türkiye’de son 5 yılda mobil bankacılık dolandırıcılığı vakaları büyük bir artış gösterdi. Özellikle pandemi döneminde internet ve mobil bankacılık kullanımının artması, siber suçlulara yeni fırsatlar sundu.
Uzmanlar, her geçen gün gelişen dolandırıcılık yöntemlerine karşı hem bireylerin hem de kurumların daha dikkatli olması gerektiğini vurguluyor.
Genç kadının yaşadığı olay, mobil bankacılık güvenliğinin ne kadar hayati olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi. Hem kullanıcıların cihaz güvenliğini sağlaması hem de bankaların hızlı müdahale sistemleri geliştirmesi, benzer mağduriyetlerin önüne geçebilir.
